Przygotowując się do zakupu mieszkania lub domu, warto poznać rozróżnienie w tych prawach własnościowych. Z naszego artykułu dowiesz się również jak nabyć własność w mieszkaniu spółdzielczym i czym jest lokatorskie prawo do lokalu.

Obecnie na rynku ceny mieszkań własnościowych, jak i tych należących do spółdzielni są na podobnym poziomie. Ponadto obie formy własności umożliwiają ubieganie się o kredyt hipoteczny. Istnieją jedną różnice względem korzystania i zarządzania daną nieruchomością, które warto znać, by w trakcie poszukiwań i przeglądania ofert wybrać najlepszą dla siebie opcję. Poniżej krótkie omówienie najważniejszych praw własnościowych i wynikających z nich uprawnień.

Własnościowe prawo do nieruchomości

Odrębna własność to najkorzystniejsza opcja, umożliwia bowiem pełne dysponowanie nieruchomością i jej przeznaczeniem. Nabywca jest jej właściwym właścicielem oraz współwłaścicielem gruntu i części wspólnych. Prawa i obowiązki właściciela określa Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 o własności lokali. Przy nabywaniu mieszkania bez problemu można skorzystać z kredytu hipotecznego. Aby mieszkanie stało się własnościowe konieczny jest wpis do księgi wieczystej. Zarządzeniem budynkiem z mieszkaniami tego typu zajmuje się wspólnota mieszkaniowej, której członkowie kolektywnie decydują o nieruchomości, wybierają zarządcę i określają wysokość funduszu remontowego.

Spółdzielcze własnościowe prawo do nieruchomości

Reguluje je ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach. Nabywca mieszkania spółdzielczego może z niego korzystać i zarządzać prawem własności, które jest zbywalne i podlega dziedziczeniu, czyli może takie mieszkanie wynająć, sprzedać lub zapisać w testamencie, jednak formalnym właścicielem jest spółdzielnia. W przypadku zakupu można starać się o kredyt hipoteczny, jeśli nieruchomość posiada księgę wieczystą (przy spółdzielniach jest to obligatoryjne). W przypadku zmiany przeznaczenia lokalu np. przekształcenia w biuro, niezbędna jest zgoda spółdzielni, która decyduje również o stanie budynku i częściach wspólnych.

Lokatorskie prawo do nieruchomości

Umożliwia korzystanie z nieruchomości, jednak jest to prawo niezbywalne tj. nie możemy takiego mieszkania sprzedać ani przekazać w spadku. Nie może być również zabezpieczeniem dla kredytu hipotecznego. To forma zbliżona do najmu, nabywca podlega jednak ochronie prawnej i może wynająć nieruchomość. Warta do rozważenia dla osób dysponujących niskim wkładem finansowym, bowiem lokatorskie prawo własnościowe można pozyskać przez wpłatę wkładu mieszkaniowego, który wynosi z reguły ok. 30% wartości mieszkania.

Czy można przekształcić własność lokalu spółdzielczego w odrębną własność?

Tak, pod warunkiem, że nie ma jakiekolwiek zadłużenia nieruchomości, a grunt na którym stoi ma uregulowany status prawny. Wtedy na pisemne żądanie członka spółdzielnia jest zobligowana zawrzeć umowę przeniesienia własności. Warto pamiętać, że nabywając własność trzeba ponieść koszty umowy oraz koszty założenia księgi wieczystej / wpisu.